Chứng khoán phái sinh là gì? Cách tham gia thị trường chứng khoán phái sinh

Chứng khoán phái sinh là cái tên không còn xa lạ đối với các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính. Thế nhưng sẽ là cái tên khá lạ đối với những ai không tìm hiểu sâu. Hiện nay chứng khoán phái sinh xuất hiện trên thị trường với một vai trò rất lớn và ảnh hưởng đến rất nhiều thứ. Để biết rõ hơn về chứng khoán phái sinh là gì và những tác động của nó đến với thị trường ra sao chúng ta cùng theo dõi bài viết bên dưới nhé.

Chứng khoán phái sinh là gì?

Chứng khoán phái sinh chính là công cụ tài chính mà giá trị của chúng phụ thuộc vào giá trị của một thực thể cơ sở điển hình như tài sản, chỉ số hay lãi suất – bản thân của phái sinh không có giá trị nội tại.

Ngoài ra chứng khoán phái sinh quy định quyền lợi hoặc nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng đối với việc thanh toán hoặc chuyển giao tài sản cơ sở với một mức giá được thỏa thuận trước vào một thời điểm nhất định trong tương lai. Những tài sản cơ sở của chứng khoán phái sinh thông thường chủ yếu là hàng hóa và công cụ tài chính như cổ phiếu, trái phiếu và lãi suất,…

Những phái sinh được nhà đầu tư sử dụng cho những mục đích

Thường các phái sinh sẽ được các nhà đầu tư sử dụng cho những mục đích như sau:

• Giúp phòng hộ hoặc giảm nhẹ rủi ro trong các tài sản cơ sở bằng cách tham gia một hợp đồng phái sinh mà giá trị của nó di chuyển theo chiều hướng ngược lại với vị thế tài sản cơ sở của nó và triệt tiêu một phần hoặc toàn bộ rủi ro này.
• Cung cấp đòn bẩy sao cho một chuyển động nhỏ trong giá trị tài sản cơ sở có thể gây ra một sự khác biệt lớn trong giá trị của phái sinh.
• Có thể chuyển phân bổ tài sản giữa các loại tài sản khác nhau mà không làm ảnh hưởng đến tài sản cơ sở giống như là một phần của quản lý quá trình chuyển đổi.
• Ví dụ khi tài sản cơ sở đạt được một mức giá cụ thể, tạo khả năng tùy chọn trong đó giá trị của phái sinh được liên kết với một điều kiện hoặc sự kiện cụ thể.
• Đầu cơ và thu lợi nhuận nếu như giá trị của tài sản cơ sở di chuyển theo cách mà người ta mong đợi chẳng hạn như di chuyển theo một hướng nhất định nào đó nằm trong hay nằm ngoài một phạm vi xác định và đạt đến một mức nhất định.
• Có được sự tiếp xúc với tài sản cơ sở khi không thể nào trao đổi bằng dạng tài sản cơ sở đó điển hình như các phái sinh thời tiết.

Các loại chứng khoán phái sinh hiện nay

Hiện nay có các loại chứng khoán phái sinh như sau:

• Hợp đồng hoán đổi: Đây chính là một thỏa thuận pháp lý trong khi đó hai bên sẽ cam kết hoán đổi dòng tiền của một công cụ tài chính của một bên với dòng tiền của công cụ tài chính bên còn lại trong một khoản thời gian nhất định cụ thể nào đó.
• Hợp đồng tương lai: Là loại hợp đồng kỳ hạn được chuẩn hóa, niêm yết và giao dịch trên sở giao dịch chứng khoán. Đây là loại hợp đồng được lựa chọn là sản phẩm triển khai đầu tiên tại Việt Nam, hợp đồng tương lai chỉ số VN30.
• Hợp đồng kỳ hạn: Là hình thức thỏa thuận giữa hai bên tham gia bên mua và bên bán một loại tài sản nào đó ở một thời điểm nhất định trong tương lai với một mức giá được xác định trước ngay ở thời điểm thực hiện giao dịch.
• Hợp đồng quyền chọn: Đây là sự thỏa thuận pháp lý trong đó một bên có yêu cầu thực hiện và bên còn lại có nghĩa vụ phải mua hoặc bán một lượng tài sản cơ sở theo một mức giá đã được xác định trước tại hợp đồng trong một khoản thời gian hoặc là một thời điểm xác định nào đó trong tương lai.

Những ưu điểm của thị trường chứng khoán phái sinh

Hiện nay phải nói rằng thị trường chứng khoán phái sinh đang được đông đảo nhà đầu tư quan tâm đến bởi tính hấp dẫn của nó. Thị trường chứng khoán phái sinh có rất nhiều ưu điểm khiến nhà đầu tư không thể không để mắt đến, một trong những ưu điểm tuyệt vời ấy được đúc kết ngay sau đây:

• Nếu muốn phòng hộ hoặc giảm nhẹ rủi ro trong các tài sản cơ sở thì có thể tham gia một hợp đồng phái sinh mà giá trị của nó di chuyển theo hướng ngược lại với vị thế tài sản cơ sở của nó và triệt tiêu một phần hoặc toàn bộ rủi ro này.
• Thu lợi nhuận nếu như giá trị của tài sản cơ sở di chuyển theo cách nhà đầu tư mong đợi.
• Chuyển phân bổ tài sản giữa các tài sản khác nhau nhưng không làm ảnh hưởng đến tài sản cơ sở.
• Tạo khả năng tùy chọn trong đó giá trị của phái sinh liên kết với một điều kiện cụ thể, rõ ràng.
• Cung cấp đòn bẩy tạo ra một sự khác biệt lớn trong giá trị của phái sinh.
• Và có được sự tiếp xúc với tài sản cơ sở khi không thể trao đổi bằng dạng tài sản cơ sở đó.

Thường đối với thị trường chứng khoán phái sinh sẽ dành riêng cho những đối tượng sau đây:

Nếu như các cá nhân hoặc tổ chức hiện đang có nhu cầu giao dịch thực sự tài sản cơ sở thì có thể sử dụng chứng khoán phái sinh để phòng hộ rủi ro liên quan đến biến động giá của tài sản, như vậy sẽ rất an toàn.

Các cá nhân tổ chức không có ý định giao dịch tài sản cơ sở nhưng lại muốn tận dụng sự biến động về giá của tài sản cơ sở để thu về lợi nhuận ngắn hạn thì cũng có thể áp dụng thị trường chứng khoán phái sinh.

Hoặc nếu như các nhân, tổ chức nào đang tham gia mua và bán đồng thời một hoặc nhiều loại chứng khoán phái sinh thì mục đích của nhà đầu tư hạn chế chênh lệch giá là tận dụng sự chênh lệch giá giữa các chứng khoán phái sinh để thu về lợi nhuận phi rủi ro.

Các bước cơ bản tham gia vào thị trường chứng khoán phái sinh

Muốn tham gia vào thị trường chứng khoán phái sinh cần phải tuân thủ những bước cơ bản sau đây:

Bước 1: Cần phải mở tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh

Đây là bước tiền đề và cũng là bước quan trọng nhất khi muốn tham gia và thị trường. Để tham gia vào thị trường đòi hỏi các nhà đầu tư cần phải mở giao dịch chứng khoán phái sinh tại các công ty chứng khoán. Nhà đầu tư có thể mở nhiều tài khoản tùy theo nhu cầu của mình nhưng với quy định tại mỗi công ty chứng khoán như thế mỗi người chỉ được mở một tài khoản. Và cần phải có tài khoản giao dịch chứng khoán cơ sở trước khi mở tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh

Có 2 cách mở tài khoản, các nhà đầu tư có thể lựa chọn một trong 2 cách sau đây:

• Có thể mở trực tiếp tại phòng giao dịch của các công ty.
• Hoặc có thể mở từ xa dưới sự hướng dẫn của công ty giao dịch.

Bước 2: Phải nộp tiền ký quỹ ban đầu

Các nhà đầu tư cần phải nộp một số tiền ký quỹ ban đầu theo quy định của công ty. Theo quy định trên thị trường chứng khoán phái sinh thì các nhà đầu tư chỉ cần ký quỹ một số tiền khá nhỏ so với giá trị hợp đồng. Các nhà đầu tư có thể ký quỹ bằng tiền mặt hoặc bằng chứng khoán. Và nếu như nhà đầu tư chọn cách ký quỹ bằng chứng khoán thì cần phải đáp ứng tỷ lệ giá trị ký quỹ theo quy định của công ty chứng khoán.

Bước 3: Thực hiện giao dịch mua bán

Khi các nhà đầu tư đã hoàn thành bước nộp đầy đủ số tiền ký quỹ thì nhà đầu tư có thể tiến hành đặt lệnh giao dịch và thực hiện giao dịch mua bán chứng khoán phái sinh.

Các nhà đầu tư lưu ý cần phải đáp ứng yêu cầu về lệnh giao dịch bao gồm số lượng ký quỹ ban đầu, giới hạn vị thế và khả năng giao dịch còn lại của tài khoản. Hoặc có thể thực hiện giao dịch thông qua nhân viên môi giới hay qua phần mềm của công ty chứng khoán.

Bước 4: Bổ sung ký quỹ/ rút lãi

Bước này sẽ dựa vào kết quả giao dịch và giá trị thanh toán hàng ngày tài khoản của các nhà đầu tư sẽ được công ty chứng khoán đưa ra hạch toán.

Nếu như trong trường hợp tài khoản ký quỹ của nhà đầu tư không thể đáp ứng đủ số dư như đã quy định thì nhà đầu tư sẽ cần phải bổ sung ký quỹ để tài khoản của mình quy về mức ký quỹ ban đầu. Hoặc nếu như tài khoản vượt quá giá trị ký quỹ yêu cầu thì khi ấy công ty chứng khoán cũng sẽ thông báo cụ thể đến nhà đầu tư để nhà đầu tư có thể rút lãi.

Bước 5: Theo dõi tỷ lệ

Đây là bước cuối cùng, tỷ lệ sử dụng tài sản ký quỹ sẽ được tính dựa trên ký quỹ yêu cầu/ tài sản ký quỹ. Lưu ý cần phải theo dõi tỷ lệ này thường xuyên để kịp phải ứng với những hành động phù hợp, hạn chế được các rủi ro lớn.

Làm thế nào để thành công với giao dịch chứng khoán phái sinh?

Muốn thành công với giao dịch chứng khoán phái sinh đòi hỏi các nhà đầu tư cần phải xác định được mục đích của mình trước khi tham gia và giao dịch. Mục đích cụ thể của mình là gì phải vạch ra rõ ràng để phòng ngừa được rủi ro bất ngờ hay là để đầu cơ sinh lợi.

Hiện nay hầu hết các nhà đầu tư cá nhân khi tiếp cận với các hợp đồng phái sinh dưới góc độ đầu cơ là chính vậy nên khuyên rằng chúng ta nên tìm hiểu thật kỹ về phân tích kỹ thuật. Khi tìm hiểu về các chỉ báo kỹ thuật sẽ giúp cho chúng ta rất nhiều lợi ích, giúp ta có được những tín hiệu mua bán ngắn hạn chính xác và dễ dàng thu lợi từ hoạt động đầu cơ.

Với những thông tin trên về chứng khoán phái sinh Trader Plus hy vọng sẽ mang đến cho bạn một tầm nhìn mới về chứng khoán phái sinh hiện nay. Trên đây đã giải đáp hết mọi thắc mắc về chứng khoán phái sinh cũng như hướng dẫn cho bạn tất tần tật về chứng khoán phái sinh. Mong rằng với những kinh nghiệm ấy sẽ giúp bạn thành công hơn trong lĩnh vực này.

Nếu thấy bài viết HAY chia sẻ ngay!